SATHYA SAI BABA, EEN AVATAR OF GEWOON MENS!
Door: Redactie Spiritueel Trefpunt
In het zuiden van India ligt het dorpje Puttaparti, het bestaat voor een groot deel uit krotten, slechte smerige wegen met kuilen, open riolen, bedelaars, dus niets bijzonders naar Indiase begrippen. Tegen het dorp aan is een ashram gebouwd, het heiligdom van Sathya Sai Baba. Dit heiligdom is ommuurd door een witte muur met daarin twee ingangen met hoge stalen poorten die streng bewaakt worden. Op het terrein wordt de dienst uitgemaakt door een honderdtal bewakers van beide seksen. Er zijn een aantal flats gebouwd waar Baba's devoties en studenten verblijven. De bezoekers die vaak vele weken verblijven, kunnen een kamer huren of in grote lange barakken op de betonnen vloer een plaats zoeken voor de nacht. Geen pretje gezien de grote hitte en de gebrekkige sanitaire voorzieningen.
Alles is tiptop geregeld, de bewakers lopen in uniform en de bezoekers hebben zich voor het merendeel vrijwillig aangepast. Mannen dragen witte pakken of een soort pyjama die door plaatselijke kleermakers binnen een dag worden gefabriceerd. Mannen en vrouwen moeten in principe apart slapen, en een aantal paden en barakken mogen alleen door mannen of door vrouwen worden betreden. Het hele terrein wordt zeer goed schoongehouden en de planten met liefde verzorgt. Het eten is goed, maar de prijs maakt een groot verschil met die van in het dorp. Er is een kampwinkel waar de prijzen nog hoger zijn. Op tal van plaatsen worden de bezoekers aangespoord tot het storten van donaties. Om tien uur 's avonds sluit men het kamp hermetisch van de buitenwereld af, en wie het daarna binnen wil komen kan vrezen dat hij/zij tot de volgende morgen dient wachten om binnen te komen. Bedelaars worden soms hardhandig buiten gezet als zij al kans krijgen binnen te komen. Roken, alcohol en niet-vegetarisch eten zijn verboden.
De in oranje zijde gehulde Sathya Sai Baba wordt door velen in oost en west beschouwd als een avatar. Volgens de denktraditie van vele Hindoes zou hij een incarnatie van Vishnu zijn. Volgens de Hindoes is een avatar een incarnatie van het goddelijke bewustzijn, ofwel geen gewoon mens maar een regelrecht goddelijke manifestatie. Het zijn incarnaties van de god Vishnu; voorbeelden zijn Krishna en Boeddha. Zijn taak houdt in om de mensheid weer op het rechte pad te brengen. De traditie van de Hindoes beschouwt Jezus als een belangrijk persoon, maar een echte avatar wordt alleen in India geboren en bezit ook meer vermogens dan de stichter van de christelijke godsdienst. Sathya Sai Baba wordt door vele als een Godmens beschouwd zoals hij zich zelf ook presenteert. Op zichzelf is het gezond om hier vragen bij te stellen. Vragen als wat is spiritualiteit, wat is verlichting, wat is nederigheid? Wij kunnen weten dat de lagere dimensionale werelden van ons denken op illusies berusten, althans dat de tijd nog niet rijp is om hieraan kwaliteiten toe te kennen! Dagelijks verricht de Sai Baba wonderen in en rond zijn Indiase heiligdom dat er als een tempel of paleis uitziet. Bij het zien van dit paleis geeft dit niet direct een gevoel van devotie.
Twee maal per dag is er een darshan, wat betekent: 'God zien'. Vele honderden gelovigen trekken dan hun schoeisel uit en gaan op aanwijzingen van de bewakers (mannen en vrouwen gescheiden) dicht opeengepakt muisstil zitten. Als Baba uit zijn paleis komt wordt het doodstil. Hij maakt hier en daar een opmerking, neemt brieven in ontvangst en produceert heilige as die hij uitdeelt. Met een optisch hulpmiddel, een verrekijker bleek dat Baba deze substantie in zijn grotendeels gesloten linkerhand in de vorm van bolletjes of plakjes mee naar buiten neemt. Vervolgens pakt hij met een soort schaarbeweging van zijn linkerhand brieven aan. Wanneer je als westerling per ongeluk een brief met je linker hand aan hem aanreikt (als je al geluk hebt op de voorste rijen te zitten) dan zal hij deze niet aanpakken. Hij ordent de brieven met beide handen, en brengt dan de bolletjes over naar zijn rechterhand, verpulvert deze en strooit de as in de handen van zijn devoties. Ook zou hij as uit zijn mond halen, die hij eruit haalt als hij zijn gezicht afveegt. Het is dan ook ten strengste verboden om camera's tijdens een darshan bij je te dragen. Dit wordt gecontroleerd alvorens je het terrein voor zijn paleis op mag. Je zou je kunnen afvragen of zijn wonderen gebaseerd zijn op begoocheling zoals dit uit onderzoek via filmopnames is gebleken is. Zijn niet alle verschijningen die plaats vinden sterke projecties van de persoon of personen in kwestie die zich hier op hebben afgestemd. Deze bezoekers komen al met een verwachting die in zichzelf al een projectie in zich draagt. Zie ook het artikel Verschijningen - wonderen. Wij kunnen weten dat alle trillingen voelbaar en zichtbaar te maken zijn op die momenten als je hier voor open staat. De mystieke benadering die de mens hieraan geeft zijn inherent aan cultuur en religie. Alles wat we zien is waar, maar de wijze waarop we dit interpreteren is afhankelijk van ons eigen kader en staat van bewustzijn. De mensheid leeft voor het grootste deel nog in de verdichte driedimensionale wereld en zit hierdoor gevangen in zijn eigen gedachten en die van anderen als hij zich hier afhankelijk van maakt. Het is juist deze wereld die zich zo druk maakt over verschijningen, gebeurtenissen die met een hoger weten een plausibele verklaring krijgt.
Tijdens de darshan nodigt Baba enige mensen uit, voor het grootste deel westerlingen, voor een interview in zijn paleis. Dit, aldus medewerkers van de goeroe, omdat aan Indiërs doorgaans niets te verdienen is. Enkele van de aanwezigen worden verrast met horloges, ringen, fotos en meer. Baba zou dit doen door de aandacht af te leiden en deze snuisterijen van achter een bloemenvaas weg te plukken. De zogenaamd 'gematerialiseerde' objecten zijn op lichaamstemperatuur, dit zal de reden zijn dat Baba weigert in een laboratorium zijn kunsten te vertonen. De foto van hem die as produceert is als enige aan de bovenzijde scharnierend opgehangen. Alle andere prenten leunen los tegen de plank, en voor wie goed kijkt, is het duidelijk dat het scharnier vaak is gebruikt. Elke zondagmiddag wordt de foto van onderen af opgetild en ingesmeerd met een soort pap, bestaande uit as en water. Een dag later is de as ingedroogd en wordt de foto weer voorzichtig neergezet. Het spreekt vanzelf dat niemand dan in die ruimte mag komen. Een dag later is de as ingedroogd en wordt de foto weer voorzichtig neergezet achterover gekanteld tegen een plank. In het midden bevindt zich een grote, ingelijste jeugdfoto van Baba, die bijna helemaal is bedekt met dikke klodders heilige as. Zodra je de as aanraakt, valt deze van het glas. De bezoekers kunnen daar een beetje van krijgen, in ruil voor een gift aan het weeshuis. Op zondag zou de as op afstand door Baba langs wonderbaarlijke weg worden aangevuld.
Iets dergelijks gebeurt ook met de in steen afgebeelde voeten van Baba's geestverwant Shirdi Baba, die in het begin van deze eeuw stierf. Het verhaal gaat dat eramrita (een soort honing) uit deze stenen voeten stroomt. De feiten zijn, dat zij op zondag door de beheerder met honing worden ingesmeerd. Een dame had eens een goedkope ring van Baba gekregen. Langzamerhand was de goudkleur afgebladderd. Toen zij haar onvrede daarover uitsprak, liet Sandweiss weten dat Baba haar als slecht mens een slechte ring had gegeven dat zich liet zien door het afbladderingproces om haar kwalijke 'karmil' over te nemen. Zij moest 'swami' daar heel dankbaar voor zijn. De meest simpele alledaagse dingen die op toeval berusten, worden geïnterpreteerd als een teken van Baba. Regenbuien bijvoorbeeld, vaak kortdurend in deze streken, zouden door de goeroe tijdens de 'show' worden tegengehouden. Door een paar minuten eerder of later naar buiten te komen dan volgens schema, is dat echter gemakkelijk te manipuleren. En regende het toevallig toch een keer, dan was Baba zo weer naar binnen, of, wat nog erger is, devoties ontkenden kleddernat en spijkerhard dat het geregend had.
Natuurlijk heeft dit fenomeen zeker voor India ook zijn goede kanten, het levert immers veel geld en werkgelegenheid op. Dat Sai Baba beweert dat de oude veda's of wijsgerige geschriften in ere hersteld moeten worden is prachtig te noemen. Daarvan wordt niemand in principe slechter. Ook heeft hij bewerkstelligd dat onder meer een school en een ziekenhuis werden gebouwd en dat hij vele kunstjes doet in de vorm van het uit het niets 'materialiseren' van heilige as (vibuthi) evenals ringen, horloges, kettingen en dergelijke daar is ook niets mis mee. Wij dienen wel te zien dat een ieder voor zijn eigen daden verantwoordelijk is en ieder een goeroe mag achtna lopen. Maar een goed spreekwoord zegt ons: 'Een onwetende die zijn leven lang in de buurt van een meester rondhangt, zal de waarheid net zo min proeven als de lepel de smaak van de soep'.
Omdat de bezoekers ook rijke invloedrijke vertegenwoordigers van andere landen vaak ziende blind zijn, storten zij enorme bedragen op de rekening van Baba, met behulp waarvan onder meer een weliswaar pompeus ziekenhuis is gebouwd. In 1988 ontbraken de meest elementaire medische voorzieningen in de wijde omtrek. Zo liepen er in dit gebied talloze mensen rond met vergroeiingen van het gebit, wervelkolom en ledematen, doordat het water veel te veel fluor bevat. Die stof kan met een eenvoudig filtersysteem worden verwijderd. Bijna negenduizend dorpen in India moeten van zo'n systeem worden voorzien. De medewerkers van Baba beweren dat 'swami' dit project voor zijn rekening heeft genomen, wat niet juist is. Het geld daarvoor is voor een groot deel verschaft door Unicef. Zijn organisatie heeft in opdracht van de regering slechts drie installaties van 2000 gulden per stuk aangelegd. Iets dergelijks geldt voor Baba's school en universiteit, ook deze instellingen staan onder regeringsverantwoordelijkheid. De Baba organisatie legde zelfs een schitterend vliegveld aan. Het contrast tussen die voorziening en de open riolen in het dorp is hoogst pijnlijk. Dat Baba de zaak kan beduvelen, lukt dank zij het wangedrag van zijn (westerse) volgelingen. Als een genezing slaagt, is dat de genade van Baba, als herstel uitblijft, heeft de persoon last van zijn 'karma' evenals van ongeloof. Elke mee- en tegenvaller maakt deel uit van een diepzinnig plan dat Baba met je heeft. Door alles volgens zijn leer te interpreteren, kan elke frustratie worden verklaard. Een aan Baba gewijd weeshuis waarin hooguit tien kinderen verblijven is een zaal dat als een heiligdom ingericht is met een enorm aantal fotos van hem.
Een gesprek met Sai Baba vindt plaats in uiterst primitief Engels. Dat gespreksniveau is begrijpelijk gezien het feit dat Baba nauwelijks scholing heeft genoten, maar voor iemand die zich God noemt wel heel merkwaardig. De in het Engels door Baba geschreven brieven, die in gereproduceerde vorm verspreid worden, berusten op bedrog: Baba kan geen Engels schrijven en het Sanskriet beheerst hij evenmin. Ook zijn op schrift gestelde conversaties met anderen zijn onthutsend. Zo beweert Baba dat de mens exact 21.600 maal per dag ademhaalt en dat het aantal ademhalingen voor elk menselijk leven opgaat. Hij raadt je daarom aan, je niet te veel in te spannen, want daar ga je gauw dood van. Nog een vreemde redenering van hem is, dat alleen een breuk van de negende tot de twaalfde wervel tot verlammingsverschijnselen leid. Dat Sai Baba niet de waarheid sprak over zijn verleden is te lezen op: artikelen/schoolregister.html.
Ook minder aantrekkelijk is te zien als Sai Baba zijn heiligdom verlaat in zijn Mercedes, dan wordt eerst een half uur van te voren het hele dorp stil gelegd en de wegen in het dorpje waar zij auto overgaat schoongeveegd. Baba komt nooit te voet in het dorp zelf. Zo nu en dan Iaat hij zich naar zijn vestigingen in een rode Mercedes of in één van de drie van kogelvrije ramen voorziene Amerikaanse auto's die hem zijn geschonken rijden. Stuitend is te zien, hoe hij met zijn verjaardag arriveert in een soort goudkleurige Pausmobiel met baldakijn en plaat op een groot podium waarna duizenden volwassen en kinderen uren lang zijn voeten komen kussen. Ook soldaten die voor deze gelegenheid met houtengeweren, handgranaten en wat al niet meer het terrein op mogen om ook zijn voeten te beroeren.
Het is moeilijk om met westerse ogen dit alles te beoordelen, wel zie je dat hij een goed systeem tot stand heeft gebracht wat stand wordt gehouden met behulp van sociale controle en economische binding. De vele mensen in zijn buurt die de kost bij hem verdienen, doen hun werk op basis van een zwijgplicht, niemand heeft er dan ook belang bij om te spreken over de manier hoe de vork in de steel zit en hierdoor zijn inkomen te zien verliezen. De regering van India heeft zoals iedereen weet boter op haar hoofd en heeft er geen belang bij deze toeristenindustrie aan de kaak te stellen, maar dat is in ons eigen land dan waar ook niet beter. Het gaat immers om veel buitenlands geld. Een enkeling is bereid onder strikte geheimhouding iets te vertellen over Sai Baba. Het is echter ook denkbaar dat Baba slechts een beperkt aantal echte vertrouwelingen heeft en dat de grote massa van zijn medewerkers lang niet alles weet. Zo vinden wij het verdacht dat de deur van Baba's interviewkamer van maar liefst vijf sloten is voorzien en dat hij dagelijks eten krijgt van zijn zuster die in het dorp woont. Waarschijnlijk voorziet zij, aldus een zegsman, hem ook van bolletjes as en bijouterieën.
Wat gebeurt hier? Mensen op zoek naar spiritualiteit, in de hoop dat zij iets zullen krijgen dat hen dichter bij de 'waarheid' brengt. Zij hopen een goeroe te vinden die het antwoord geeft. Kennelijk is er behoefte aan een heilige persoon, aan een spookje als aanvulling op het aardse leven. Veel mensen maken zich graag afhankelijk van iets buiten zichzelf om maar niet het Licht in hun zelf te hoeven vinden. Tot verlichting komen is iets wat een ieder alleen kan bewerkstelligen. Dat al deze mensen niet of nauwelijks iets van werkelijke spiritualiteit begrijpen mag duidelijk zijn. Waren het niet de werkelijke verlichte meesters die ons voorhielden: Ga niet op zoek naar een goeroe buiten je! Maar maak de reis naar binnen, daar leeft de enige werkelijke leraar, het Zelf die je van al deze illusies kan verlossen. Laten wij als devote zielen het verleden en toekomt loslaten door in het Nu de verandering zelf tot bewustwording komen. Pure wetenschap houdt zich enkel bezig met de volledige integratie van al het leven en bewustzijnsvormen en weet wat onder religie en geloven verstaan wordt. Maar bij alles, ook met dit verhaal, kunnen wij weten dat verhalen een eigen leven gaan leiden en dat alles vanuit een eigen referentiekader wordt gezien, maar ook weer bijgesteld dient te worden.